หญ้าแฝก
หญ้าแฝก เป็นพืชตระกูลหญ้าที่มีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว
แตกเป็นกอแน่นตั้งตรง มีรากฝอยที่ยาว แข็งแรง ยึดดินไว้แน่น
รากหญ้าแฝกจะหยั่งลึกลงไปในดินแนวดิ่งได้ถึง 3 เมตร แนวกว้าง 0.5 เมตร
จึงไม่รบกวนรากพืชอื่นๆที่อยู่ข้างๆ รากหญ้าแฝกเหมือนกำแพงใต้ดินหรือกำแพงธรรมชาติ
ซึ้งจะทำการเกาะยึดดิน สงวนน้ำในดิน กรองและดูธาตุอาหาร สารเคมีในดิน ลดมลพิษให้กับสภาพแวดล้อม
ส่วนพื้นที่หญ้าแฝกที่ปลูกกันเป็นแถวตามพื้นที่ลาดชั่นและไหล่ถนน
จะเหมือนรั่วช่วยเก็บกักตระกอนดินกรองเศษซากพืชและปล่อยให้น้ำส่วนหนึ่งไหลผ่านไปได้
จะช่วยลดการชะล้างพังงทะลายของดิน การไหลบ่าหน้าดินของน้ำเป็นอย่างดี
ลักษณะเด่นของหญ้าแฝก
1. หญ้าแฝกขยายพันธุ์โดยการแตกหน่อได้ทั้งปี เมล็ดงอกไม่มากจึงไม่แพร่พันธุ์เหมือนวัชพืช
2. หญ้าแฝกปรับตัวกับสภาพต่างได้ดี
ทนต่อโรคพืชทั่วไป
3. หญ้าแฝกนำไปใช้ประโยชน์ในด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำได้ง่าย
ใช้ทุนน้อย
พื้นที่ที่สามารถปลูกหญ้าแฝกได้คือ
1. พื้นที่ลาดชั่น สภาพพื้นที่มีความลาดชัน
ไม่ใช่เป็นป่าต้นน้ำ เป็นพื้นที่มีการทำเกษตรหรือมีการตัดไม้ทำลายป่า
เช่นพื้นที่เกษตรที่สูง ไร่เลื่อนลอย ควรนำหญ้าแฝกไปปลูกตามแนวข้าง
แนวลาดชันของพื้นที่ หรือปลูกเป็นรูปครึ่งวงกลมแหงน
เพื่อลดความรุนแรงในการชะล้างพังทะลายของดิน หญ้าแฝกจะทำหน้าที่ได้ดี
ถ้ามีการปลูกให้มีจำนวนแนวแถวที่เหมาะสมตามความลาดเทของพื้นที่
2. พื้นที่ราบ ปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่ราบเพื่อการตัดใบหญ้าแฝกคลุมดิน
เพื่อให้ดินชุ่มชื่น รักษาน้ำในดินที่ได้จากน้ำฝน และพื้นฟูดินที่เสื่อมโทรม
โดยการเพิ่มอินทรีย์วัตถุและหมุนเวียนธาตุอาหารในดินชั้นล่างขึ้นมาสู่ดินชั้นบนเป็นประโยชน์ต่อพืชที่ปลูก
3. พื้นที่วิกฤตต่างๆ
การปลูกหญ้าแฝกที่มีพื้นที่ง่ายต่อการชะล้างพังทลายได้แก่ ขอบสระ หรือบ่อน้ำที่ขุดใหม่
ไหล่ถนน รอยติดผิวน้ำที่อยู่เหนือเขื่อนหรืออ่างเก็บน้ำ พื้นที่ภูเขา
แนวร่องน้ำต่างๆ
การเตรียมพื้นที่และการวางแนวปลูกหญ้าแฝก
การเตรียมพื้นที่และการวางแนวปลูกหญ้าแฝก ต้องสอดคล้องกับลักษณะพื้นที่เช่น
การปลูกหญ้าแฝกเป็นแถวเดี่ยวตามแนวระดับขวางความลาดชันของพื้นที่
จำเป็นที่จะต้องวางแนวที่ถูกต้อง
หลังจากวางแถวแล้วควรมาการปรับแนวปลูกให้เป็นแนวโค้งไม่ควรหักมุมจนเกินไป
เพื่อสะดวกในการไถเตรียมดินและการปลูก
รวมทั้งลดแรงประทะน้ำไหลบ่าหน้าดินการเตรียมดินควรขุดหลุมแนวร่องปลูกลึกประมาณ 10
เซนติเมตร ย่อยดินให้ละเอียดจากนั้นปลูกได้เลยจ้า
การเตรียมกล้าหญ้าแฝก
หญ้าแฝกที่เตรียมขยายพันธุ์ ปกติจะชำใส่ถุงเป็นเวลา 45 วัน
โดยปลูกชิดติดกันเป็นแถวตามที่เตรียมไว้ ก่อนปลูกต้องดึงถุงออก
วางหญ้าแฝกตามรองกลบดินให้แน่น การเตรียมหญ้าแฝกที่ขุดมาจากกอใหม่ๆ เพื่อนำไปปลูก
มีวิธีคือ ขุดหญ้าแฝกทั้งกอขึ้นมาตัดราก ให้เหลือความยาวประมาณ 20 เซนติเมตร
จากนั้นแยกหน่อแล้วมัดรวมกัน นำไปแช่น้ำประมาณ 5-8 วัน
จะเห็นรากที่แตกออกมาใหม่จากนั้นนำไปปลูกเลยครับ
การปลูกหญ้าแฝก
เตรียมดินใส่ปุ๋ยหหมักปุ๋ยคอกปุ๋ยเคมีเสร็จแล้ว
นำกล้าหญ้าแฝกอายุประมาณ 45 วัน ไปปลูกเรียงให้ชิดติดกันตลอดแนว ห่างกันประมาณ 5
เซนติเมตร แต่ถ้าหญ้าแฝกแบบเปลือยแรกให้ใช้ปลูกหลุมละ 2-3 หน่อ
โดยใช้ระยะห่างไม่เกิน 5 เซนติเมตร
ฤดูการที่หมาะปลูกหญ้าแฝก
ฤดูที่เหมาะปลูกหญ้าแฝกคือช่วงหน้าฝน
ควรปลุกในขณะที่ดินมีความชุ่มชื้น แต่ถ้ามีน้ำรดในการปลูกหญ้าแฝกก็ปลูกได้เช่นกัน
หญ้าแฝกจะชิดติดกัน ตั้งตัวเป็นแนวป้องกันได้ดีใช้เวลาประมาณ 3 เดือน
การปลูกและการดูแลรักษาหญ้าแฝก
1. เมื่อปลูกหญ้าแฝกเดือนแรก
ถ้ามีหญ้าแฝกตามแนวแถวตาย ควรปลูกทดแทนต้นที่ตายโดยเร็ว ตรวจแนวหย้าแฝกอยู่เสมอ
2. ควรตัดหญ้าแฝกที่ปลูกแล้ว 60 วันต่อครั้ง
หรือเห็นว่าหญ้าแฝกออกดอกย่างปล้องในหน้าแล้ง
เพื่อเร่งให้หญ้าแฝกแตกหน่อเป็นกอประสานใหญ่ขึ้น
3. การปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่ลาดชัน
ให้ตัดใบไปคลุมโดลนหญ้าแฝก หรือก็นำไปคลุมโคลนต้นไม้เพื่อให้มีความชุ่มชื่น
4. การปลูกหญ้าแฝกในดินเสื่อมโทรม ควรใส่ปุ่ยคอก
ปุ๋ยหมึกลงก้นหลุม
เมื่อหญ้าแฝกตั้งตัวได้ก็ใส่ปุ๋ยเคมีเล็กน้อย โรยไปตามแนวหญ้าแฝก
ถ้าเป็นแนวลาดชันให้ใส่เหนือแนวหญ้าแฝกเล็กน้อย
5. การปลูกหญ้าแฝกเป็นแถวหรือวงกลม ควรห่างจากพืชผล
2 เมตร
เนื่องจากหญ้าแฝกช่วยอนุรักษ์ดินและน้ำ จึงเป็นอย่างหนึ่งวิธีที่เกษตรกรจะนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์สูงสุด
กรมพัฒนาที่ดิน
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
สำนักวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดินกรมพัฒนาที่ดิน
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น